Innovatie & Inspiratie

Spel inspireert tot speels kennismaken met Moreel Beraad

De Week van reflectie heeft de werkgroep Moreel Beraad van GGz Centraal gestimuleerd tot het ontwikkelen van een spel Moreel Beraad. ‘Met het spel maken deelnemers kort en speels kennis met wat moreel beraad kan bieden’, verduidelijkt Dirkje Ebbers, geestelijk verzorger bij GGz Centraal en lid van de werkgroep. Het spel is een laagdrempelige manier om medewerkers te inspireren tot ethische reflectie.

Wie goede zorg hoog in het vaandel heeft staan en een lerende organisatie wil zijn, en dat geldt voor GGz Centraal, hecht aan reflectie op de praktijk van alledag. Een heel concrete manier om dat te doen, is via het moreel beraad. Daarom is GGz Centraal in 2012 als Innovatieproject op verschillende plekken gestart met het houden van morele beraden. Het leverde enthousiaste reacties op, zoals ‘Wij hebben nog nooit zo goed naar elkaar geluisterd’; ‘Zo leren we elkaars waarden en wat je ter harte gaat beter begrijpen’; en ‘We nemen eigenlijk zelden de tijd om onze achterliggende overwegingen en waarden te bespreken, terwijl het heel veel oplevert’. De morele beraden zijn gehouden met teams van langdurige zorg voor ouderen en verslavingszorg, en met een managementteam.

Nu op een paar plekken positieve ervaringen met moreel beraad zijn opgedaan, is het zoeken naar hoe de rest van de organisatie enthousiast gemaakt kan worden voor dit nuttige instrument. De Week van reflectie in 2012 heeft hierbij geholpen. We bedachten als werkgroep Moreel Beraad voor die week korte, informatieve en aandacht trekkende activiteiten. We vonden de voorzitter van de Raad van Bestuur, een manager en een cliëntenraadslid en nog een paar anderen bereid om een blog te schrijven over reflectie (en moreel beraad). En we bedachten een spel dat collega’s in korte tijd een voorproefje zou geven van wat een moreel beraad kan brengen.’

Met het spel Moreel Beraad is het mogelijk kort en speels kennis te maken met wat moreel beraad kan bieden, en al doende al echt bezig te zijn met ethische reflectie. Het is een kaartspel met drie soorten kaarten: kwestiekaarten, kaarten met normen en kaarten met waarden. Op de kwestiekaarten staan ethische dilemma’s, zoals ‘Wat moet ik doen als twee ouderen in de huiskamer tongzoenen?’; ‘Mag ik in mijn reactie op “temperamentvol” gedrag de Marokkaanse achtergrond van mijn cliënt laten meewegen?’; en ‘Hoe verdeel ik goed mijn aandacht als iemand tijdens het eten anderen hindert?’ De normen en waarden hangen samen met de ethische vragen.

Een groep die het spel speelt, kiest eerst een kwestie (ethisch dilemma). Daarna kiest elke deelnemer twee (kaartjes met) normen die voor hem/haar in deze kwestie belangrijk zijn uit de stapel kaartjes die op tafel ligt. Dan volgt uitwisseling. De volgende stap is dat elke deelnemer twee waarden kiest die belangrijk zijn in relatie tot de kwestie en de gekozen normen. Tenslotte geeft ieder een gefundeerde reactie op de kwestie. Het spel geeft zo houvast bij het formuleren van normen en waarden. Dat kan handig zijn, zeker als je nog niet gewend bent aan deze vorm van reflectie. Praten met kaarten op tafel is concreter, speelser en soms veiliger dan een ‘open gesprek’. En hopelijk brengt het veel collega’s ertoe moreel beraad als vast onderdeel van de reflectie van het team in te voeren.

Dirkje Ebbers, geestelijk verzorger en lid van de werkgroep Moreel Beraad GGz Centraal

Spel Moreel Beraad
Een initiatief van Werkgroep Moreel Beraad, GGz Centraal
Prijs ca. € 15.00

• Te bestellen bij Ben Steultjens: mail Ben Steultjens